Problem uzależnień dotyczy współcześnie coraz większej grupy pacjentów. Kojarzy się zwykle z alkoholem lub narkotykami, jednak uzależniamy się nie tylko od substancji, również od zachowań, określanych niekiedy nałogowymi. Mogą do nich należeć hazard, zakupy, seks, korzystanie z internetu, czy nawet praca.
Gdy substancje lub podejmowane przez nas zachowania służą regulacji naszego samopoczucia, gdy mamy problem by regulować swoje emocje i zachowanie w inny sposób, warto zasięgnąć konsultacji specjalisty.
Niekiedy wspomniane zachowania uzależnieniowe są konsekwencją obecności innych problemów czy zaburzeń psychicznych. Maskują ich obecność lub odwrotnie, pozostają w tle innych skarg wyrażanych przez pacjenta. Zdarza się, że zachowania uzależnieniowe stają się swego rodzaju samoleczeniem wynikającym z braku właściwej diagnozy czy dostępnych środków pomocy i wsparcia.
Specjalista psychiatra , psychoterapeuta lub terapeuta uzależnień będzie w stanie zdiagnozować problem i pokierować dalszym, zwykle wielokierunkowym postępowaniem. Doświadczony zespół specjalistów oferuje terapię indywidualną oraz w wybranych sytuacjach leczenie psychiatryczne.
W CEREBRUM zapewniamy nowoczesne i kompleksowe leczenie osobom borykającym się z różnego rodzaju uzależnieniami
Uzależnienie od alkoholu (alkoholizm) jest zaburzeniem zdrowia, które powstaje na skutek wieloletniego, powtarzającego się wzorca nadmiernego picia alkoholu. Na rozwój uzależnienia wpływają czynniki biologiczne (w tym uwarunkowanie genetyczne), predyspozycje psychiczne oraz czynniki społeczne. Postępujące uzależnienie od alkoholu powoduje pogorszenie funkcjonowania psychospołecznego pacjenta, utrudnia w sposób znaczący realizowanie zadań związanych z rolami społecznymi (w rodzinie, w pracy), jest powodem wielu problemów zdrowotnych. Sięganie po alkohol w wieku dorastania szybciej może doprowadzić do rozwoju uzależnienia od alkoholu.
Uzależnienie od alkoholu może być problemem pierwotnym, jednak często jest problemem wtórnym wobec wcześniej występujących zaburzeń psychicznych i zachowania takich jak: zaburzenia osobowości, zaburzenia nerwicowe (lękowe), zaburzenia depresyjne, choroba afektywna dwubiegunowa, zaburzenia psychotyczne, ADHD.
I odwrotnie – wyżej wymienione zespoły kliniczne mogą rozwinąć się jako konsekwencja przewlekłego i nadmiernego używania alkoholu. Ze względu na złożony obraz kliniczny problemów wynikających z uzależnienia od alkoholu, wymaga on kompleksowych, etapowych i zindywidualizowanych oddziaływań leczniczych, zarówno psychoterapeutycznych, jak i farmakologicznych. Na początku trudno jest osobie mającej problem z uzależnieniem od alkoholu przyznać się przed sobą i innymi do nałogu. Psychologiczne mechanizmy uzależnienia uniemożliwiają realną ocenę problemu. Najczęściej w początkowej fazie motywowania do podjęcia leczenia pojawia się mechanizm obronny typu zaprzeczanie problemowi, minimalizowanie, racjonalizowanie, podawanie intelektualnych powodów konieczności picia, obwiniania innych za picie alkoholu itp. Z drugiej strony pojawia się obawa i myślenie, że jednak nadmierne picie alkoholu stanowi problem. Jest to okres gdzie można wykorzystać tą pojawiającą się ambiwalencję i zwiększyć motywację do kontaktu ze specjalistą zajmującym się psychoterapią uzależnień, lekarzem psychiatrą lub psychologiem.
Leczenie uzależnienia od alkoholu rozpoczyna się od konsultacji z psychiatrą , psychoterapeutą lub specjalistą terapii uzależnień w celu postawienia diagnozy uzależnienia od alkoholu i/lub współistniejących zaburzeń psychicznych ,określenie stopnia jego zaawansowania oraz zaplanowania oddziaływań terapeutycznych jak włączenie odpowiedniej farmakoterapii oraz podjęcie psychoterapii. Czasami konieczne jest zlecenie dodatkowych konsultacji (internistyczna lub neurologiczna) lub badań dodatkowych (biochemiczne badania laboratoryjne, badania psychologiczne). Podjęcie leczenia farmakologicznego alkoholizmu, optymalnie równolegle z psychoterapią i w porozumieniu ze specjalistą psychoterapii uzależnień umożliwia lub ułatwia osiągnięcie założonych celów terapeutycznych (zmniejszenie ilości wypijanego alkoholu, wydłużenie okresów abstynencji lub całkowita wstrzemięźliwość). Jednoczesne rozpoczęcie leczenia współistniejących zaburzeń psychicznych podnosi w zasadniczy sposób skuteczność terapii i poprawia jakość życia pacjentów. Leczenie choroby alkoholowej może odbywać się w formie ambulatoryjnej (stacjonarnie lub online u specjalistów CEREBRUM), w oddziałach dziennych lub stacjonarnych (w czasie konsultacji psychiatrycznej otrzymasz odpowiednie skierowanie).
Współuzależnienie
Rozwijające się uzależnienie u jednego z członków rodziny znacząco wpływa na nieprawidłowe funkcjonowanie całej rodziny, relacji partnerskiej oraz na samopoczucie poszczególnych jej członków. Nadmierne picie alkoholu, używanie narkotyków, hazard i inne szkodliwe zachowania powodują, że członkowie rodziny żyją w przewlekłym napięciu i zagrożeniu, a przewidywalność codziennych sytuacji jest mocno ograniczona. W wyniku wieloletniego życia z osobą uzależnioną mogą utrwalać się reakcje przystosowawcze do danej sytuacji, które określane są mianem współuzależnienia. Trzeba pamiętać, że współuzależnienie dotyczy małżonka lub partnera uzależnionego członka rodziny, czyli osoby, która może potencjalnie wyjść z relacji.Syndrom współuzależnienia nie dotyczy dzieci. Należy zwrócić uwagę na fakt, że nadmierną kontrolą i przejmowaniem obowiązków osoba współuzależniona nieświadomie i niecelowo podtrzymuje uzależnienie u partnera. Nie oznacza to, że partner osoby uzależnionej ponosi winę za rozwój jego uzależnienia. Są to jednak mechanizmy podtrzymujące wzajemne uwikłanie, które w znaczący sposób utrudniają podjęcie leczenia przez osobę uzależnioną. Osoby, które doświadczają współuzależnienia, często potrzebują pomocy specjalisty. W wielu przypadkach pomocna może okazać się psychoterapia, która będzie skoncentrowana m.in. na pracy nad poczuciem własnej wartości, budowaniu granic psychologicznych oraz znajomości własnych potrzeb. Specjalistyczna psychoterapia może pomóc w konfrontacji z rzeczywistością i odzyskaniu kontroli nad własnym życiem.
Syndrom DDA (dorosłe dzieci alkoholika)
U dzieci osób uzależnionych może rozwinąć się zespół cech dorosłego dziecka alkoholika (DDA). Dziecko, a potem dorastająca osoba, rozwijając się w rodzinie z problemem uzależnień doświadcza wielu trudnych emocji takich jak: wstyd, lęk, poczucie winy, poczucie krzywdy, smutek, upokorzenie, wstręt i inne. Zapis traumatycznych doświadczeń powstały w dzieciństwie, może skutkować w wieku dorosłym różnymi problemami. Osoby z syndromem DDA mogą doświadczać przewlekłych stanów lękowych, obniżenia nastroju, chwiejności emocjonalnej (nadmiernego wycofania, a następnie wybuchowości), trudności w kontrolowaniu złości oraz tendencji do agresywnego wyrażania jej, różnego rodzaju objawów somatycznych. Często te stany nie są przez osobę kojarzone ze stanami emocjonalnymi i trudnymi wydarzeniami z dzieciństwa. Pojawia się nierozumienie ich znaczenia z uwagi na to, że traumatyczne doświadczenia są niejednokrotnie pokryte niepamięcią. Odcięcie się od bolesnych doświadczeń jest naturalnym mechanizmem obronnym. Nieprzewidywalne własne reakcje emocjonalne w dorosłym życiu, lęk, depresja, trudności w relacjach z ludźmi są zazwyczaj motywacją do zgłoszenia się do specjalisty.
Syndrom DDD (dorosłe dzieci z rodzin dysfunkcyjnych)
Do gabinetu coraz częściej zgłaszają się osoby doświadczające pewnych problemów o podłożu psychicznym, które są konsekwencją wychowywania się w nieprawidłowo funkcjonującej rodzinie umownie określane jako dotknięte syndromem DDD. Główna różnica pomiędzy DDD a DDA polega na tym, na czym polegają dysfunkcje rodziny – w przypadku DDA jest to uzależnienie od alkoholu (lub innych substancji psychoaktywnych) jednego albo obojga rodziców. W przypadku DDD - szersza grupa trudności psychicznych, których przyczyną są trudne doświadczenia z młodości jak na przykład:
Cechy charakterystyczne, bliskie wielu osobom pochodzącym z nieprawidłowo funkcjonujących rodzin, to między innymi: bardzo niskie poczucie własnej wartości, a także duży poziom życiowego lęku i niepokoju, skłonności depresyjne ,dużą drażliwość, silne wahania nastrojów itp.Życie z DDD nacechowane jest jednak prawie zawsze dużym poczuciem bezwartościowości, wątpieniem w samego siebie, a także lękiem przed odrzuceniem. Emocje Dorosłych Dzieci z Rodzin Dysfunkcyjnych są przeważnie intensywne, niestabilne i niezrozumiałe dla nich samych. Nierzadko przekłada się to na trudności w jednej ze sfer życia najbardziej dotkniętych przez DDD – relacje z innymi ludźmi. Osoby z syndromem DDD często mają problemy z budowaniem i utrzymywaniem zdrowych, satysfakcjonujących związków z innymi. Poza wymienionymi powyżej, objawy DDD uznawane za najbardziej charakterystyczne to:
Uzależnienia behawioralne (od czynności): hazardu, nowych mediów (komputer, smartfon, tablet), gier komputerowych, seksu, zakupów, ćwiczeń fizycznych, opalania się i inne.
U podłoża każdego uzależnienia leży potrzeba regulowania stanów emocjonalnych poprzez zachowania nałogowe.Badania nad współchorobowością u pacjentów z uzależnieniami behawioralnymi pokazują, że w przypadku uzależnienia od patologicznego hazardu bardzo często współwystępują zaburzenia osobowości, epizody maniakalne, uzależnienia od substancji psychoaktywnych, zaburzenia depresyjne, zaburzenia lekowe, ADHD. Pacjent może mieć również tendencje samobójcze, dużą skłonność do zachowań impulsywnych i ryzykownych. Uzależnienie od nowych mediów W przypadku pacjentów korzystających patologiczne z nowych mediów dość często diagnozuje się zaburzenia depresyjne, zaburzenia hipomaniakalne, dwubiegunowe zaburzenia nastroju, zaburzenia osobowości, objawy dysocjacyjne, różnego rodzaju natręctwa. Z kolei w przebiegu patologicznej hiperseksualności zaobserwować można również nadużywanie substancji psychoaktywnych, zaburzenia lękowe i depresyjne, osoba może mieć znaczną trudność z kontrolą impulsów, mogą występować również zaburzenia osobowości i ADHD